سلامت دهان و دندان بخش مهمی از بهداشت عمومی و زیبایی فردی محسوب می شود. مراقبت از دندان ها و لثه ها به طور منظم می‌تواند از بروز بیماری ها و مشکلات گوناگون جلوگیری کند. یکی از عواملی که تأثیر مستقیم و منفی بر سلامت دهان دارد، مصرف دخانیات است. سیگار و قلیان هر دو از جمله دخانیات رایج در جهان هستند که مصرف آن ها نه تنها بر ریه ها بلکه بر دندان ها و لثه ها تأثیرات منفی جدی می گذارد.
تفاوت ها و شباهت های سیگار و قلیان
سیگار
سیگارها حاوی تنباکو و دیگر مواد شیمیایی سمی هستند که در هنگام سوختن، دود سمی و مضر ایجاد می کنند. این دود حاوی بیش از ۷۰ ماده شیمیایی است که بعضی از آن ها سرطان‌زا هستند. سیگار باعث خشکی دهان، تغییر رنگ دندان ها، بیماری های لثه و بروز سرطان دهان می شود.
قلیان
قلیان همانند سیگار از تنباکو ساخته می شود، اما ویژگی آن در این است که دود از طریق آب عبور می‌کند. متأسفانه، این فرآیند هیچ تأثیر مثبتی در کاهش مضرات دود ندارد و حتی مصرف قلیان به دلیل حجم دود بیشتر و مدت زمان مصرف طولانی تر، آسیب های جدی‌تری را برای سلامت دهان ایجاد می‌کند.
تأثیر سیگار و قلیان بر سلامت لثه ها
التهاب لثه (ژنژیویت)
یکی از اولین مشکلاتی که مصرف سیگار و قلیان به لثه ها وارد می‌کند، التهاب آن ها است. ژنژیویت، التهاب خفیف لثه است که به خاطر تجمع پلاک و باکتری ها در کنار دندان ها به وجود می‌آید. تحقیقات نشان داده است که افراد سیگاری و قلیانی به طور جدی‌تری با این بیماری روبه رو می شوند، زیرا دود این مواد باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و کاهش توانایی لثه ها در مبارزه با عفونت ها می شود.
پریودنتیت (بیماری لثه)
اگر التهاب لثه درمان نشود، می‌تواند به بیماری های جدی تری مثل پریودنتیت تبدیل شود. این بیماری به بافت های پشتیبان دندان ها آسیب می‌زند و می‌تواند منجر به لق شدن دندان ها و حتی از دست دادن آن ها شود. سیگار و قلیان با کاهش جریان خون در لثه ها، باعث کند شدن فرآیند بهبود و افزایش آسیب به بافت های لثه‌ای می شوند.
کاهش خونرسانی به لثه ها
مصرف سیگار و قلیان باعث تنگ شدن رگ های خونی و کاهش جریان خون به لثه ها می شود. این مشکل می‌تواند تأثیر منفی بر روند بهبود لثه ها داشته باشد. کاهش خونرسانی همچنین به این معناست که لثه ها قادر به مقابله مؤثر با عفونت ها نیستند و این امر می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های لثه‌ای شود.
اگر می خواهید با دلایل خونریزی لثه آشنا شوید مقاله موجود در سایت ایکو را مطالعه نماید.
تأثیر سیگار و قلیان بر سلامت دندان‌ها
1.تغییر رنگ دندان ها
یکی از بارزترین اثرات سیگار و قلیان بر دندان ها، تغییر رنگ دندان ها است. نیکوتین و تار موجود در دود سیگار و قلیان باعث ایجاد لکه های زرد و قهوه‌ای روی دندان ها می شود. این تغییر رنگ نه تنها ظاهر دندان ها را بدتر می‌کند بلکه در صورت عدم درمان می‌تواند باعث پوسیدگی دندان ها شود.
2.پوسیدگی دندان ها
مصرف سیگار و قلیان باعث کاهش ترشح بزاق در دهان می شود. بزاق نقش حیاتی در شستشو و تمیزی دهان و دندان ها دارد. کاهش بزاق باعث ایجاد محیطی مناسب برای رشد باکتری ها و در نتیجه پوسیدگی دندان ها می شود. این امر می‌تواند به بیماری های دهان مثل پوسیدگی دندان وخرابی مینای دندان منجر شود.
3. بیماری های لثه و خطر از دست دادن دندان
افرادی که به مصرف سیگار یا قلیان عادت دارند، به طور قابل توجهی بیشتر در معرض بیماری های لثه قرار دارند. این بیماری ها می توانند باعث از دست دادن دندان هاشوند. بافت های لثه که در معرض دود قرار می گیرند، ضعیف تر می شوند و از قابلیت نگهداری دندان ها کم می شود.
تأثیر سیگار و قلیان بر بهداشت دهان
کاهش توانایی دهان در مقابله با باکتری ها
دود سیگار و قلیان علاوه بر آسیب به لثه ها و دندان ها، توانایی بدن در مقابله با باکتری ها و عفونت ها را کاهش می‌دهد. این امر باعث می شود که دهان به راحتی به بیماری هایی مانند زخم های دهانی، آفت و بیماری های لثه دچار شود.
ب. بوی بد دهان
یکی دیگر از مشکلات رایج افرادی که سیگار یا قلیان مصرف می کنند، بوی بد دهان است. مواد شیمیایی موجود در دود این مواد باعث بوی نامطبوع در دهان می شوند که می‌تواند برای فرد و اطرافیان ناخوشایند باشد. این مشکل به خصوص زمانی تشدید می شود که فرد از سیگار یا قلیان به طور مداوم استفاده کند.
در یکی از مقالات به بررسی مواد غذایی که باعث تشدید بوی دهان می‌شوند پرداخته ایم برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله موجود در سایت ایکو را مطالعه نماید.
آسیب های طولانی مدت سیگار و قلیان
سرطان دهان و لثه
یکی از خطرات جدی مصرف دخانیات، افزایش خطر ابتلا به سرطان دهان و لثه است. سیگار و قلیان حاوی مواد شیمیایی سرطان زا هستند که به طور مستقیم بر سلول های دهان و لثه تأثیر گذاشته و احتمال بروز سرطان های دهانی و لثه‌ای را افزایش می‌دهند.
تأثیر بر عمل جراحی دهان
افرادی که سیگار می کشند یا قلیان مصرف می کنند، بعد از جراحی های دندانپزشکی مثل ایمپلنت دندان یاکشیدن دندان، روند بهبودی کندتری دارند. نیکوتین موجود در دخانیات می‌تواند فرایند ترمیم را مختل کرده و احتمال عفونت را افزایش دهد.
پیشگیری و درمان
ترک سیگار و قلیان
یکی از بهترین راه های جلوگیری از آسیب های سیگار و قلیان به دندان ها و لثه ها، ترک مصرف دخانیات است. با ترک سیگار و قلیان، نه تنها به سلامت دهان خود کمک می کنید، بلکه به کاهش خطر ابتلا به بیماری های جدی تر همچون سرطان و بیماری های قلبی کمک می کنید.
مراقبت های بهداشتی منظم
اگر شما سیگار می کشید یا قلیان مصرف می کنید، مهم است که مراقبت های بهداشتی از دندان ها و لثه ها را به طور منظم انجام دهید. مسواک زدن دندان ها، استفاده از نخ دندان، شستشوی دهان با محلول های ضدعفونی کننده و مراجعه به دندانپزشک به طور منظم می‌تواند از بروز مشکلات دهان و دندان جلوگیری کند.
نظرات کاربران